• PNGS
• PRZYRODA
• TURYSTYKA
• EDUKACJA
• OCHRONA PRZYRODY
• OGŁOSZENIA
• GALERIA

HOME  >   Ochrona przyrody  >   Ochrona przed erozją  >  

• Ochrona przyrody
• Natura 2000
• Przebudowa drzewostanów
• Restytucja jodły
• Ochrona łąk
• Ochrona torfowisk
• Ochrona płazów
• Ochrona przeciwerozyjna
• Ochrona starych odmian drzew

  Ochrona przyrody w PNGS

Ochrona przed erozją

Powierzchnie zrównań, takie jak np.: Skalniak, są typowe dla Gór Stołowych. Tworzą się one wówczas gdy naprzemianlegle płasko zalegające warstwy skalne o różnej odporności zostaną wydźwignięte ponad powierzchnię terenu. W Górach Stołowych proces ten powtórzył się kilkakrotnie w wyniku czego wyróżnia się tu trzy wyraźnie zaznaczone poziomy.

Najwyższy, poziom wierzchowinowy obejmuje najmłodszą aktywnie rozwijającą się część Gór Stołowych, w terenie reprezentowany jest on przez najwyższe wzniesienia takie jak: Szczeliniec (880-919m n.p.m.), Skalniak (840-915m n.p.m.), Narożnik (700-850m n.p.m.) i Szczytnik (560m n.p.m.).

Niższy poziom średni zwany jest poziomem Pasterki - Karłowa - Łężyc.

Poziom dolny północno - wschodniej części Gór Stołowych. Charakteryzują się one płaskimi izolowanymi stoliwami oddzielonymi urwistymi stokami.

Stok to najbardziej powszechny element rzeźby terenu i jest on stale poddawany procesom denudacji czyli tzw. procesom stokowym. Procesy te zachodzą na wszystkich powierzchniach nachylonych i prowadzą do zrównania terenu przez stopniowe obniżanie stoków. Są to procesy powszechne przy mniejszym lub większym udziale wody, śniegu, lodu i organizmów żywych.

Procesem przeciwstawnym procesom denudacji, które dążą do zrównania powierzchni jest proces erozji, czyli rozcinania linijnego, którego skutkiem jest fragmentacja powierzchni ziemi. Dzieje się tak głównie w sytuacjach gdy wody spływające trafiają na miękkie podłoże, wówczas wcinają się w nie, tworząc wąwozy o V-kształtnym przekroju.

Proces ten jest tym intensywniejszy im zbocze jest bardziej strome a deszcz obfitszy. Dodatkowym istotnym czynnikiem powstawania wąwozów jest także działalność człowieka. Jego ingerencja ma ogromny wpływ na powstanie inicjalnych linijnych dróg spływu, które są idealnym zaczątkiem późniejszych wąwozów. Powstają one na przykład, podczas prac leśnych związanych przede wszystkim z transportem drzewa tak zwanymi szlakami zrywkowymi. Transport taki odbywa się poprzez ciągnienie drzewa po powierzchni ziemi, co prowadzi do żłobienia w podłożu głębokich zagłębień, będących idealnymi miejscami gromadzenia się przede wszystkim wód opadowych.

Także stosowanie ciężkiego sprzętu do prac leśnych ma swoje odzwierciedlenie w podłożu w postaci głębokich kolein. Nadmiar wodny, czyli wody, które nie zostały wsiąknięte, jest odprowadzany, a w przypadku gdy ma to miejsce na stoku, szybkość transportu uzależniona jest od jego nachylenia, a co za tym idzie zwiększa się erozja. Równie, bardzo istotnym czynnikiem tempa erozji jest intensywność i długość opadu. Spłukiwanie nasila się również, podczas wiosennych roztopów, a jego siła uzależniona jest od grubości pokrywy śnieżnej oraz przede wszystkim, intensywności jej topienia się. Tak więc podczas każdego opadu deszczu następuje pogłębianie V- kształtnych wąwozów poprzez wymywanie materiału i przetransportowanie go co potęguje erozje.

Aby przynajmniej częściowo ograniczyć erozje na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych, wprowadzono zakaz stosowania ciężkiego sprzętu do prac leśnych oraz montowane są zabudowy przeciwerozyjne. Zazwyczaj są to szczelnie zabudowane drewniane płotki stawiane w poprzek stoku w miejscach tzw. erozji wąwozowej. Niekiedy, w zależności od wielkości stoku i intensywności erozji w danym miejscu, zabudowa przeciwerozyjna stawiana jest na całej długości takiego wąwozu w niewielkich odstępach. Ma ona na celu zatrzymywanie wymywanego materiału przez ustawione zapory i osadzanie go na miejscu. Spływające wody zostają pozbawione transportowanego materiału oraz zwalniają tempo swojego przepływu, co sprawia, że mają zdecydowanie mniejsze siły niszczące, a to znacznie ogranicza erozje.

Rozwój takiej erozji linijnej ma również miejsce na nadmiernie eksploatowanych ścieżkach. W Parku Narodowym są to głównie szlaki turystyczne, gdzie istnienie inicjalnych zagłębień, w których koncentruje się spłukiwanie wód opadowych dodatkowo erodowane jest przez ruch turystyczny.

W chwili obecnej na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych postawionej jest około 20 000 metrów bieżących zabudowy przeciwerozyjnej.

Erozja - mechaniczne niszczenie skał (połączone z usuwaniem powstających okruchów skalnych) np. przez wodę (spłukiwanie). Uruchomiony erozyjny materiał skalny uderza podłoże, ponad którym jest transportowany, intensyfikując jego dalsze niszczenie.

Erozja wąwozowa- wymywanie i wynoszenie cząstek mineralnych przez szybko spływającą wodę, w wyniku czego powstają wyraźne, liniowe wcięcia (wąwóz); wcięcia te prowadzą wodę tylko w czasie intensywnych opadów lub zaraz po nich, a także w czasie topnienia lodu lub śniegu. Erozja wąwozowa rozwija się zwłaszcza w skałach luźnych.

Copyright by Park Narodowy Gór Stołowych