Góry Stołowe - kraina zrodzona z morza

• PNGS
• PRZYRODA
• TURYSTYKA
• EDUKACJA
• OCHRONA PRZYRODY
• OGŁOSZENIA
• GALERIA

• Geologia
• Rośliny i grzyby
• Zwierzęta

  Świat zwierząt

Ryby

Wody Gór Stołowych zasilają zlewiska dwóch mórz. Tutaj rozpoczynają swój bieg potoki: Pasterski Potok, Czermnica, Darnkowski Potok, które płyną do Morza Północnego, zaś Pośna, Cedron, Kamienny Potok, Czerwona Woda do Morza Bałtyckiego. Potoki górskie charakteryzujące się dużą różnicą spadków, dobrym natlenieniem wody i jej niską temperaturą, są krainą pstrąga. Obok niego można spotkać kilka innych ciekawych gatunków ryb jak: śliza, lipienia, głowacze. Budowa morfologiczna pstrąga potwierdza jego przystosowania do środowiska potoków górskich. Muskularny, nieznacznie spłaszczony tułów, czy harmonijnie ułożone płetwy znamionują doskonałego pływaka radzącego sobie z wartkim prądem rzeki. Do tego duże oczy podkreślają sylwetkę sprawnego drapieżnika polującego w dzień. W płytkiej wodzie strumienia, na tle żwiru i zalegających dno kamieni, maskuje pstrągi pstrokaty deseń ubarwienia. Dlatego na bokach ciała dorosłych ryb zachowują się liczne ciemne i czerwone plamki, te ostatnie przeważnie w jasnych obwódkach. Potoki górskie należą do środowisk ubogich w pokarm, dlatego pstrągi nie są wybrednymi drapieżnikami. Jedzą zbierane z dna skorupiaki i larwy chruścików z domkami, owady, a także ryby, żaby i nawet drobne ssaki. Szczególnie wyspecjalizowały się w chwytaniu owadów, po które potrafią wyskoczyć ponad powierzchnię wody. Ryby, które spotkają się w potokach górskich, nie są ze sobą spokrewnione i wywodzą się z odległych regionów geograficznych, czego przykładem są głowacze. Reprezentują one faunę pochodzenia morskiego. Ich cechy w porównaniu z np. pstrągiem, mogą wydawać się osobliwe. Są to: brak pęcherza pławnego, brak łusek, a duże płetwy brzuszne przesunięte są daleko do przodu. W Górach Stołowych spotyka się dwa gatunki głowacza: głowacz białopłetwy - w potokach zlewiska Morza Północnego i głowacz pręgopłetwy. Ten ostatni ma w Górach Stołowych najbardziej na zachód wysunięte stanowisko występowania w naszym kraju i jest spotykanych w potokach zlewiska Morza Bałtyckiego. Głowa tych ryb jest duża, nieznacznie spłaszczona i wyposażona w szeroki otwór gębowy. W związku z brakiem pęcherza głowacze skazane są na ciągły kontakt z podłożem i nie muszą aktywnie przeciwstawiać się prądowi. Wystarczy, że ściśle przylegają do podłoża. Gdy się nie rusza, dostrzec głowacza jest ogromnie trudno. Leżąc na dnie potrafi przysypać się piaskiem. Wiosną głowacze przystępują do zakładania gniazd. Samiec przy pomocy dobrze rozwiniętych płetw piersiowych kopie jamkę pod kamieniem, a następnie zwabia samiczkę, która przykleja natychmiast zapładnianą ikrę do kamienia od spodu. Na tym rola samiczki się kończy, a samiec przejmuje rolę opiekuna gniazda. Wachluje płetwami piersiowymi dotleniając wodę, i chroni je aż do uzyskania samodzielności przez potomstwo. Głowacze odżywiają się wyłącznie bezkręgowcami. Atakują kiełże, larwy owadów, ślimaki i inne bezkręgowce denne. Zupełnie innym rodowodem niż głowacze legitymuje się kolejny mieszkaniec potoków, a mianowicie śliz zamieszkujący niżej położone partie Gór Stołowych. Należy on do rodziny karpiokształtnych i wywodzi się z ciepłych stref klimatycznych południowo-w schodniej Azji. Jest rybą niewielką dorastającą jak głowacze do kilkunastu centymetrów. Dalsze podobieństwo z głowaczami związane jest z trybem życia (ryba nocna, odżywiająca się dennymi bezkręgowcami) i kształtem głowy. Natomiast silnie wydłużone i elastyczne ciało oraz krótkie, rozmieszczone równomiernie płetwy, wyraźnie je różnicują. Taki kształt ciała ułatwia wciskanie się pod kamienie i w szczeliny brzegów, gdzie ryba szuka osłony przed silnym nurtem górskich potoków. Nazwę swą zawdzięcza dużej ilości śluzu, jaki produkuje częściowo tylko pokryta łuskami skóra. Odżywia się bardzo drobnymi zwierzątkami, w chwytaniu których pomagają jej trzy pary wąsików osadzonych na górnej wardze i w kącikach ust. W niższych partiach potoków Gór Stołowych, które zwalniają swój bieg i mają szersze koryta, spotyka się licznie lipienia oraz podlegającą ochronie gatunkowej strzeblę potokową.

• Bezkręgowce
• Ryby
• Płazy i gady
• Ptaki
• Ssaki

Copyright by Park Narodowy Gór Stołowych